بررسی الگوی کاشت، تراکم و منابع نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت

به منظور بررسی تاثیر تراکم گیاهی، منبع نیتروژن و الگوی کاشت بر عملکرد ذرت دانه ای رقم سینگل کراس301 (طلوع)، آزمایشی طی سال 1385 در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی شاهرود اجرا گردید. در این تحقیق از کرتهای دو بارخرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. پلات اصلی شامل سه تراکم بوته (70،80،90 هزار بوته در هکتار) و پلات فرعی شامل دو منبع کود (اوره و سولفات آمونیوم) و پلات فرعی فرعی شامل دو الگوی کاشت (یک ردیفه و دو ردیفه) بود. در راستای بررسی شاخص های فیزیولوژیکی رشد هر 15روز یکبار نمونه برداری لازم صورت گرفت و شاخص رشد بر اساس معادلات ریاضی محاسبه شد. در پایان فصل رشد، برداشت نهایی انجام و تجزیه و تحلیل های لازم صورت گرفت. نتایج حاصل نشان داد که عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین بلال، قطر و طول بلال و قطر ساقه تحت تاثیر تراکم گیاهی قرار گرفت اما صفات تعداد ردیف دانه، دانه در ردیف و شاخص برداشت در تراکمهای مختلف اختلاف معنی داری نداشتند. عملکرد دانه در تراکم های 80 و 90 هزار بوته در یک سطح آماری قرار گرفتند و نسبت به تراکم 70 هزار بوته برتری نشان دادند که میزان برتری تراکم 80 هزار در مقایسه با تراکم 70 هزار بوته 13% بود. در این تحقیق دو منبع کودی نتوانستند هیچ یک از صفات فوق را تحت تاثیر خود قرار دهند. الگوی کاشت نیز تاثیر معنی داری را بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد دانه در ردیف، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین بلال، قطر و طول بلال و قطر ساقه نشان داد. عملکرد دانه در الگوی دو ردیفه نسبت به الگوی تک ردیفه 8 درصد برتری نشان داد. اثر متقابل تراکم گیاهی و الگوی کاشت نیز عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، ارتفاع بوته و ارتفاع بلال را تحت تاثیر خود قرار داد. شاخص های رشد محصول نیز تحت تاثیر برخی از سطوح تیمارهای اعمال شده قرار گرفتند. شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول تحت تاثیر تراکم گیاهی و آرایش کاشت قرار گرفتند. بالاترین میزان سرعت جذب خالص در پایین ترین تراکم و همچنین در گیاهان با آرایش دو ردیفه حاصل گردید. آهنگ سرعت رشد نسبی در تراکم 70 هزار بوته کندتر بود اما الگوی دو ردیفه از نظر سرعت رشد نسبی نسبت به الگوی تک ردیفه برتری نشان داد. منابع کود نیتروژن هیچ یک از شاخص های مذکور را تحت تاثیر قرار نداد. هیچ یک از تیمارهای مورد بررسی نتوانستند شاخص برداشت را تحت تاثیر قرار دهند. واژگان کلیدی: تراکم (plant density)، منبع نیتروژن(nitrogen source)، الگوی کاشت (planting pattern)، ذرت دانه ای(grain corn)